مقایسه روش های درون یابی بر پایه فضای فیزیوگرافی cca با گشتاورهای خطی احتمال در تحلیل فراوانی منطقه ای سیلاب، مطالعه موردی: آبخیزهای استان مازندران

بیشینه دبی لحظه­ ای سالانه 38 ایستگاه هیدرومتری استان مازندران به همراه خصوصیات فیزیوگرافی و اقلیمی حوزه­ های آبخیز گردآوری شد. نخست، از روش درون­ یابی بر پایه فضای فیزیوگرافی جهت برآوردهای منطقه­ ای سیلاب با دوره­ های برگشت 10، 20، 50 و 100 سال استفاده شد. طراحی فضای فیزیوگرافی بر اساس روش تحلیل همبستگی متعارف انجام شد و برآوردهای منطقه ­ای سیلاب با استفاده از سه روش درون­ یابی کریجینگ معمولی، کریجینگ ساده و idw در فضای فیزیوگرافی به­ دست آمد. نتایج نشان داد که مقادیر سیلاب ایستگاهی از بیشینه همبستگی مکانی در فضای فیزیوگرافی برخوردارند و ساختار مکانی آن­ ها از نیم تغییرنمای گوسی تبعیت می­ نماید. در ادامه، از گشتاورهای خطی نیز برای تحلیل فراوانی منطقه ­ای سیلاب استفاده شد. در این روش، مناطق همگن بر اساس الگوریتم خوشه­ بندی ward تعیین شدند. همگنی مناطق به­ دست آمده از خوشه­ بندی با استفاده از آزمون­ های همگنی و ناهماهنگی بررسی شد. سپس با استفاده از آزمون نکویی برازشzdist ، توزیع لجستیک تعمیم ­یافته برای هر سه خوشه به­ عنوان بهترین توزیع منطقه­ ای انتخاب شد و برآوردهای منطقه­ ای بر اساس عوامل توزیع منتخب به­ دست آمد. در نهایت عملکرد دو روش با استفاده از روش ارزیابی جک­ نایف و پنج شاخص آماری bias، biasr،rmse ،rmser  و nash بررسی شد. بر اساس شاخص nash هر دو روش عملکرد مطلوب و مشابهی ارائه می ­دهند، اما، بر اساس نتایج سایر شاخص ­های آماری روش درون­ یابی بر پایه فضای فیزیوگرافی عملکرد بهتری نسبت به گشتاورهای خطی ارائه می­ دهد و با افزایش دوره بازگشت کیفیت برآوردهای آن بهبود می­ یابد. در حالی­ که، گشتاورهای خطی برای دوره­ های بازگشت کوتاه عملکرد بهتری را ارائه می ­دهد. همچنین، نتایج درون­ یابی نشان داد که تخمین­ های زمین­ آماری نسبت به قطعی از دقت بالاتری برخوردارند و بهترین عملکرد متعلق به کریجینگ معمولی است.